Legionella to jedna z najmniejszych istniejących bakterii, która występuje przede wszystkim w środowisku wilgotnym, w ciemnych i brudnych miejscach o temperaturze od 20oC do 45oC.
Bakterii typu Legionella jest około 30 rodzajów, ale szczególnie niebezpieczny dla zdrowia człowieka jest gatunek Legionella pneumophila wywołująca legionellozowe zapalenie płuc.
Po raz pierwszy Legionella została opisana w 1976 roku, kiedy to w Filadelfii (USA), podczas spotkania weteranów Legionu Amerykańskiego, wybuchła epidemia legionellozy.
Optymalnymi warunkami do rozwoju Legionella pneumophila są miejsca, w których występuje temperatura w przedziale między 25-45oC, brak jest jakichkolwiek dezynfekantów, występują zastoiny wody oraz czynniki biotyczne, podłoże bogate jest w żelazo i mangan, a w powietrzu znajduje się dwutlenek węgla.
Warunki, jakie sprzyjają rozwojowi bakterii Legionella to m.in.:
• środowisko wilgotne i gorące,
• temperatura wody od 25oC do 45oC,
• wilgotność względna powietrza > 65%,
• występowanie systemów recyrkulacji powietrza,
• stojąca woda,
• obecność jonów żelaza i wapienia,
• występowanie osadów, grzybów i innych mikroorganizmów osadzających się na wewnętrznych powierzchniach rur.
W polskim oraz europejskim prawie problematykę zakażenia Legionellą regulują m.in. takie akty prawne, jak:
1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. nr 81, poz. 716 z późn. zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. nr 61, poz. 417).
3. Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach z dnia 6 września 2001 r. Dz. U. nr 126, poz. 1384.
4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
5. Dyrektywa 2000/54/WE załącznik nr 3 – klasyfikacja czynników biologicznych w miejscu pracy.
Źródłami zakażenia pałeczkami Legionella w budynkach mieszkalnych mogą być m.in.:
• instalacje dostarczające ciepłej i zimnej wody w domach mieszkalnych, hotelach czy też obiektach sportowych,
• instalacje wodne z wieżami chłodniczymi,
• klimatyzatory, nawilżacze powietrza,
• instalacje wodne z parownikami,
• inhalatory,
• oraz inne instalacje i urządzenia dostarczające wodę o temperaturze przekraczającej 20oC (m.in. baseny, jacuzzi, łaźnie).
Projektując instalacje wodno-kanalizacyjne i klimatyzacyjne należy pamiętać, by temperatura zimnej wody nie była wyższa niż 20oC, a wody gorącej wynosiła powyżej 55oC. Pozwoli to zapobiec rozwojowi pałeczek Legionelli i uchroni domowników przed zachorowaniem. Ponadto rury z zimną i ciepłą wodą powinny być izolowane od siebie tak, aby zimna woda nie mogła się podgrzać do temperatury sprzyjającej rozmnażaniu się bakterii.
Legionelloza jest ciężką chorobą charakteryzującą się objawami gorączki, kaszlu, ogólnej niewydolności oddechowej, a także wymiotami i biegunką. Mimo poważnych symptomów choroba ta jest łatwa do wyleczenia pod warunkiem wczesnego jej zdiagnozowania i podania odpowiednich antybiotyków. Niestety śmiertelność wśród osób, które zachorowały na legionellozę jest nadal wysoka i wynosi od 15 do 20%. Zgon pacjenta wynika często ze złego rozpoznania choroby, ponieważ legionelloza objawami przypomina zwykła grypę, jednak leki stosowane do jej leczenia nie są skuteczne w przypadku pałeczek Legionella pneumophila. W najcięższych przypadkach okres inkubacji bakterii wynosi od 2 do 10 dni i powoduje śmierć około 25% chorych.
Aby w pełni zabezpieczyć się przed zachorowaniem na legionellozę warto wyposażyć mieszkanie lub dom jednorodzinny w najwyższej jakości klimatyzację z wydajnym systemem filtracji powietrza. Pozwoli to nie tylko utrzymać odpowiednią czystość powietrza, ale także zapewni właściwą temperaturę wewnątrz pomieszczenia oraz prawidłową wilgotność względną powietrza. Jako LG polecamy klimatyzację z systemem NEO-Plasma, składającym się z 7 filtrów oczyszczających powietrze w 6-etapowym procesie. System usuwa wszelkie niebezpieczne substancje i mikroorganizmy z powietrza na poziomie 99%.
Karol Fornalczyk
