W dniu 13 stycznia br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych, który został zaproponowany przez ministra środowiska. Powodem podjęcia działań legislacyjnych w tej sprawie jest poważny problem z dużym zużyciem oraz wysoką emisją gazów cieplarnianych.

Cele ustawy

Przyjęty projekt ustawy oraz znajdujące się w nim przepisy mają przyczynić się do ograniczenia emisji do atmosfery niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji zubożających warstwę ozonową pochodzących przede wszystkim z urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz ochrony przeciwpożarowej.

Fluorowane gazy cieplarniane obejmują wodorofluorowęglowodory (HFC), perfluorowęglowodory (PFC) i heksafluorek siarki (SF6). Są przede wszystkim stosowane jako czynniki chłodnicze, środki spieniające i gaśnicze, gazy pędne w aerozolach oraz rozpuszczalniki, a ich emisja wpływa na ocieplenie się klimatu. Gazy niszczące warstwę ozonową to z kolei freony i halony, czyli tzw. substancje zubożające warstwę ozonową (SZWO).

Przepisy ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych ma na celu wdrożenie regulacji Unii Europejskiej, w tym m.in.:

 

  • Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową;
  • Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 842/2006 z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych;
  • Rozporządzeń Komisji Europejskiej będących przepisami wykonawczymi do ww. rozporządzeń;
  • Art. 6 ust. 3 dyrektywy (WE) nr 40/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. dotyczącej emisji z systemów klimatyzacji w pojazdach silnikowych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 70/156/EWG.

Środki zapobiegające

Zapisy nowo przyjętego projektu ustawy mają ograniczyć emisję szkodliwych gazów do atmosfery przede wszystkim poprzez:

 

  • zapewnienie instalowania, serwisowania i demontażu urządzeń zawierających fluorowane  gazy cieplarniane i SZWO przez personel posiadający odpowiednie do zakresu wykonywanych czynności certyfikaty;
  • zapewnienie prowadzenia okresowych kontroli szczelności urządzeń i systemów zawierających SZWO lub F-gazy przez operatorów tych urządzeń i systemów (firmy/przedsiębiorcy);
  • wprowadzenie systemu monitorowania i kontroli przepisów UE i przepisów ustawy dotyczących F-gazów i SZWO;
  • wprowadzenie systemu administracyjnych kar pieniężnych i przepisów karnych za niewypełnianie obowiązków wynikających z prawa UE oraz ww. ustawy w zakresie F-gazów i SZWO; administracyjne kary pieniężne mają się mieścić w przedziale od 3 tys. zł (np. za nieterminowe przekazanie sprawozdań lub ich kopii) do 30 tys. zł (np. za wprowadzenie do obrotu systemu ochrony przeciwpożarowej i gaśnic zawierających perfluorowęglowodory);

W projekcie ustawy przewidziano także utworzenie Centralnego Rejestru Operatorów Urządzeń i Systemów Ochrony Przeciwpożarowej, w którym gromadzone będą, w formie elektronicznej, Karty Urządzeń, Karty Systemów Ochrony Przeciwpożarowej oraz dane zawarte w tych kartach. Karty będą sporządzane oddzielnie dla urządzeń i systemów zawierających substancję zubożającą warstwę ozonową lub fluorowany gaz cieplarniany.

Znaczenie ustawy

Nowa ustawa zastąpiła dotychczas obowiązujące regulacje z 2004 r. Polska, jako ostatnie państwo wchodzące w skład UE, przyjęła nowy projekt ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych.

W krajach skandynawskich, które używają fluorowanych gazów cieplarnianych, obowiązują przepisy prawne jeszcze bardziej restrykcyjne niż ma to miejsce w Polsce. W takich krajach, jak Czechy czy Węgry wprowadzono dodatkowe opłaty za lokowanie i rozpowszechnianie F-gazów na terytorium tych państw.

Kontrolę nad przestrzeganiem postanowień ustawy oraz rozporządzeń Unii Europejskiej sprawować będą: Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa Straż Pożarna, a także Minister Obrony Narodowej lub organy przez niego wskazane.

 

Karol Fornalczyk

Źródło:
www.mos.gov.pl
www.premier.gov.pl
www.hvacr.pl